Tükürük Bezi Taşları Neden Olur Süleyman Akyıldız rwxr-xr-x 0 Ağustos 30, 2015

Filename	Tükürük Bezi Taşları Neden Olur
Permission	rw-r--r--
Author	Süleyman Akyıldız
Date and Time	Ağustos 30, 2015
Label
Action

Tükürük bezi taşı belirtileri ve tedavisi

Tükürük bezi taşı veya sialolithiasis, tükürük bezi ve tükürük kanalı içinde kalsiyum kompleksinin birikimi olarak tanımlanabilir.Tükürük bezi taşları çoğunlukla submandibuler bezlerde ve özellikle bu bezlerin kanallarında oluşur.

Parotis bezlerinde daha az, sublingual ve minör tükürük bezlerinde ise daha az oluşur. Tükürük bezi taşları orta yaş erkeklerde ve daha sık görüldüğü bilinmektedir.

Tükürük bezi taşları neden olur?

Tükürük bezi taşlarının nedenleri tam olarak bilinmese de, müsin yapımında ve elektrolit konsantrasyonunda ki  bozuklukların, iltihaplanmaların, metabolizma bozukluklarının, hiposalivasyonunun (aşırı tükürük salgısı), tükürük kıvamının artmasının, kanal genişlemesinin, müköz kıvamlı sekresyon artışı gibi etkenlerin tükürük bezi taşları oluşumunda rolü bulunmaktadır.

Parotis sekresyonları konsantre ve seröz kıvamda olmasına karşın, submandibuler sekresyonlar daha az konsantre ve müköz kıvamdadır. Ayrıca submandibuler salgıda bulunan kalsiyum miktarı parotis bezindeki salgı miktarının iki katıdır. Tüm bu farlılıklar tükürük bezi taşının submandibuler bez ve ilgili bölgelerde daha fazla görülmesinin önemli nedenleridir. Diğer bazı çalışmalara göre bütün bu farklılıkların yanı sıra, submandibuler kanalın anatomik yapısının da önemli bir faktör olduğu öne sürülmektedir.

Tükürük bezi taşları belirtileri

Tükürük bezi taşları bir hastada tek bir tane olabileceği gibi, daha fazla da olabilir. Bu taşların yüzeyleri düzgün veya pürüzlü olabilir. Tükürük bezi taşlarının boyutları birkaç mm'den, 1-2 sm'ye kadar değişebilir. Tükürüğün akmasına azda olsa olanak veren küçük taşların tespit edilmesi oldukça zordur. Tükürük bezi taşları genellikle bir belirti vermeyebilir.

Fakat taşların boyutları büyüdükçe buna bağlı olarak taş varlığını destekleyecek önemli bulgular kendini gösterir. Tükürük bezi taşına bağlı olarak, taşın bulunduğu tükürük bezinde akut ya da kronik iltihaplanmalar, yemek sırasında artan salgının bez içerisinde artması sonucu şişlik ve ağrılar olabilir. Kanaldaki tıkanma çok fazla değil ise söz konusu şişlik bir iki saat içerisinde kaybolabilir. Sonra tekrar tükürük bezi salgısını arttıracak bir yiyecek yenildiğinde (limon gibi) şişlik ve ağrı tekrar oluşur.

Tükürük bezi taşları teşhisi

Tükürük bezi taşları tanısı radyografi ve/veya enfeksiyon yok ise sialografi ile konulur. Ancak tanıda hastanın öyküsü ve dikkatli bir klinik muayenenin yeri oldukça önemlidir. Ağız içi muayenede dil altı tabanında şişlik, cerahat sızıntısı, bölgede ödem, kızarıklık ve hassasiyet görülebilir.

Tükürük bezi taşlarının büyüklüğü değişiklik gösterir. Yapılan çalışmalarda submandibuler tükürük bezinde 58 çarpı 22 mm boyutlarında ve 9.5 gram ağırlığında tükürük bezi taşına rastlandığı görülmüştür.

Tükürük bezi taşlarının teşhisinde radyografik görüntüleme yöntemlerinin önemi tartışılmazdır. Parotis taşları en iyi şişirilmiş yanak pozisyonunda hastanın başı oblik yerleştirilerek anterior - posterior yönlü ekstraoaral filmlerde veya ağız açık iken çekilen lateral filmlerde görülebilir iken, ağız tabanındaki taşlar en iyi okluzal radyografide radyoopak olarak teşhis edilir.

Bunların dışında taşların durumuna göre biyopsi, kimyasal analizler, komputerize tomografi (CT), Manyetik rezonans görüntüleme (MRG), radyonükleer tarama  (sintigrafi), sialografi ve ultrasonografi tükürük bezi taşlarının teşhisinde yardımcı yöntemler olarak kullanılabilir. Fakat tükürük bezi taşlarının tanısı için sadece radyografik yöntemler yetmeyebilir. Hastanın şikayetleri, öyküsü iyi değerlendirilmeli ve klinik muayene iyi yapılmalıdır.

Tükürük bezi taşları tedavisi 

Tükürük bezi taşlarının tedavisi taşın bulunduğu beze ve kanala göre değişiklik gösterebilir. Boşaltma kanalı ağzına yakın küçük taşlar bazen elle manüple edilerek dışarı alınabilir. Boşaltma kanalının arka kısmında bulunan taşlar için insizyon yapmak gereklidir. Akut (ani başlayan) enfeksiyon ile birlikte görülen tükürük bezi taşları tedavisinde standart tedavi olan antibiyotik tedavisi ve ağrı kesici ilaç tedavisi uygulanır. 

Bazen salgının boşaltılması için müdahale yapılması gerekebilir. İlaç tedavisi, elle yapılan müdahale ve masaj tedavisinin işe yaramadığı tükürük bezi taşlarında cerrahi tedavi uygulanabilir. Tükürük bezi endoskopisi son yıllarda uygulanan bir yöntemdir ve majör tükürük bezi sialolitlerinin çıkarılmasında kullanılır. Tükürük bezi içinden ya da dışından taşların kırılarak çıkarılması yöntemidir ve daha çok Avrupa ve Japonya'da kullanılmaktadır. 

Tükürük bezi taşı belirtileri ve tedavisi

,Tükürük Bezi Taşları Neden Olur ,Tükürük bezi taşları belirtileri ,Tükürük bezi taşları teşhisi